Evet, bu başlığa tıklayıp şu anda bu yazıyı okuyorsanız birazdan neden bu başlığa tıkladığınızın cevabını bulacaksınız.
Twitter’da bir linke neden tıkladığınızı, sizi o linke tıklamaya, retweet etmeye iten düşüncenin ne olduğunu düşündünüz mü hiç? Kabaca ilgimizi çektiği için olduğunu düşünsek de aslında ardında yatan psikoloji bize aynısını söylemiyor. Bu nedenle bu yazıda Twitter kullanıcı psikolojisini ele almak istedim. Bir Twitter kullanıcısının herhangi bir tweete neden ilgi duyduğunu, neden paylaştığını ve bunun arkasında yatan temel psikolojik kuramlardan biraz bahsetmek istiyorum. Tabii ki Twitter psikolojisi çok daha derinlemesine incelenmesi gereken bir konu. Ancak Twitter kullanıcı davranışlarını anlayabilmeyi sağlayacak 4 psikolojik kuramı anlamakta fayda var.
1) Bilişsel Çelişki:
Bilişsel Çelişki, bilişsel ve sosyal psikolojiye ait bir kuramdır. Kurama göre insan beyni, kişinin tutumları ile davranışlarının uyumlu olmasını ister. Tutumlar beğenme, sevme gibi duyguları kapsarken, davranışlar eylemleri kapsar. Eğer tutumlar ile davranışlar arasında bir çelişki olursa psikolojik anlamda kendimizi rahatsız hissederiz.
Bir tweet örneği üzerinden gidelim:
“Her Pazarlamacının Mutlaka Bilmesi Gereken 10 Instagram İstatistiği http://www….”
Bu tweeti bir pazarlama gurusunun yazdığını düşünelim. Okuyan bir pazarlamacıysa hele de instagram gibi sosyal medya kanallarıyla ilgili bir iş rolü var ise psikolojik olarak tweette yazılanı göz ardı etmek istemeyecektir. Çünkü bu işle ilgilenen biri olarak bu bilgiyi kaçırmak istemeyecek, ya da kaçırdığım bir nokta, bir gelişme var mıdır diye linke tıklamak isteyecektir. Psikolojik olarak güvendiğimiz bir kişinin paylaştığı tweette verdiği bilgi ile kendi bilgimiz arasında bir çelişki var mı diye kontrol etme içgüdüsünü hissederiz.
2) Kendini Algılama Teorisi
Kendini Algılama teorisine göre kendi duygularımızı, tutumlarımızı ve inançlarımızı, yine kendi davranışlarımızı ve bu davranışların gerçekleştiği koşulları inceleyerek anlayabiliriz. Örneğin bir kişi birkaç defa basketbol maçına gittiyse onun muhtemelen bir basketbol fanı olarak konumlandırır. Daha sonrasında basketbol taraftarı olduğunu gösterecek, bunu tamamlayacak başka tutumlar da geliştirir. Taraftarı olduğu basketbol takımı hakkında yazı yazmak, yorum yapmak gibi. Twitter’a baktığımızda da insanlar tweeti kendi kişisel algılarıyla uyumlu bulduğu için retweet edebilir ve bunu herkese göstermek isteyebilir. Aşağıdaki tweet özelinde pazarlamacılar bu tweeti retweet ederek ya da paylaşarak takipçilerinin anasayfasında görünmesini isteyecektir. Çünkü bu, kişinin pazarlama trendlerini kaçırmadığını insanlara duyurmasının bir başka yoludur.
“2015 yılına damgasını vuracak 5 dijital pazarlama trendii http://www….”
3) Dış Motivasyon
Dış motivasyon, bir şey edinmek, kazanmak ya da ödüllendirilmek için gösterdiğimiz spesifik davranışları tanımlar. İnsanlar başkaları tarafından ödüllendirilmekten hoşlanırlar. Örneğin aşağıdaki tweette, Twitter’daysanız nasıl tweet yazılır ile ilgileniyorsunuzdur. İşte formülü diyerek takipçilere ekstra bilgi verilmektedir.
4) Ters psikoloji
Psikolojiye göre bize bir şeyi yapmamamız gerektiği söylendiğinde genelde onu yapma eğilimi gösteririz. Nasıl ki bir diyabet hastasına şekerli gıdaların yenmemesi söylendiğinde daha çok yeme isteği hissederse, Twitter’da da bu geçerlidir. Bu yazının başlığında olduğu gibi bir tweet atıp linkini paylaşırsanız insanlar ilgi alanında olmasa da merak edip o linki tıklayacaklardır.
Şimdi bu linke neden tıkladığınızı biliyorsunuz 🙂 Paylaştığınız tweetlerin ikna edici olabilmesi için bu bilgilerin size faydalı olmasını umuyorum.